Sau một giai đoạn dài chỉ cốt để tồn tại, tích lũy kiến thức và kỹ năng, tôi nhận ra mình đã đến một ngưỡng cửa mới: sự nhất thiết phải xây dựng một phong cách sống cho riêng mình. Giai đoạn tồn tại đã hoàn thành, và nếu cứ tiếp tục với mục tiêu cũ, tôi sẽ không thể đi xa hơn được.

Một phong cách sống không phải là thứ trang trí phù phiếm. Nó là một công cụ có chức năng, một “hệ điều hành” cho các tương tác xã hội và sự tự nhận thức. Nó là câu trả lời cho câu hỏi: “Sau khi đã biết cách làm mọi thứ, ta sẽ chọn làm những gì và làm chúng như thế nào?”.

Tại sao một phong cách sống lại cần thiết?

Nó không chỉ giúp tôi cảm thấy mình đang “sống” một cuộc đời có bản sắc, thay vì chỉ là một bản sao của người khác. Về mặt hệ thống, nó mang lại những lợi ích vô cùng thực tế:

1. Nó là một “API Cá nhân” có tài liệu rõ ràng: Một phong cách sống nhất quán hoạt động như một API (Application Programming Interface) cho các mối quan hệ. Người khác sẽ “đọc” được tài liệu của bạn thông qua các hành động nhất quán. Họ biết “endpoint” nào để “gọi” (chủ đề nào để nói chuyện, hoạt động nào để mời), và họ có thể dự đoán được kiểu “response” (phản ứng) của bạn. Điều này làm giảm đáng kể “chi phí giao tiếp” và sự không chắc chắn trong các tương tác xã hội. Nó chính là một “giao diện” (interface) tốt để người khác có cảm giác thân thuộc và kết nối.

2. Nó là một Bộ lọc và Hệ thống ra quyết định: Một phong cách sống được định hình rõ ràng sẽ trở thành một bộ lọc mạnh mẽ. Khi đối mặt với vô số lựa chọn, tôi không cần phải phân tích từ đầu mỗi lần. Tôi chỉ cần kiểm tra xem lựa chọn đó có “khớp” với phong cách sống của mình không. Điều này giúp giảm tải nhận thức (cognitive load) và chống lại sự mệt mỏi vì quyết định (decision fatigue) mà tôi luôn tìm cách tối ưu.

3. Nó là Nguồn gốc của sự Tự tin và Chính danh: Khi hành động của bạn đồng nhất với phong cách sống bạn đã chọn, bạn sẽ hành động một cách tự tin hơn. Bạn không còn phải “diễn” hay liên tục nghi ngờ bản thân. Sự nhất quán này tạo ra một con người có “chính danh”, đáng tin cậy trong mắt người khác và quan trọng hơn là trong mắt chính mình. Nó giúp ngăn chặn sự “rò rỉ cảm xúc” vì không còn xung đột nội tâm giữa con người bạn muốn trở thành và hành động thực tế của bạn.

Những gì xây dựng nên một phong cách sống?

Phong cách sống không phải là thứ gì đó mơ hồ. Nó được xây dựng từ những thành phần cụ thể, những “cấu hình” mà ta chủ động lựa chọn và thực hành.

1. Các Nghi thức (Rituals): Đây là những hành động lặp lại có chủ đích, mang tính biểu tượng. Từ cách bắt đầu buổi sáng, cách kết thúc một ngày làm việc, cho đến một “kỳ tổng kết” cá nhân vào dịp sinh nhật. Chúng là những mỏ neo định hình nhịp điệu cuộc sống.

2. Thẩm mỹ và Lựa chọn có Chủ đích: Đây là phần “vật chất” trong triết lý “Cấu hình vật chất - tinh thần” của tôi. Việc tôi chọn org-mode, hledger, TOML thay vì các công cụ màu mè là một lựa chọn thẩm mỹ về sự tối giản và sức mạnh của text. Việc tôi chọn đọc một cuốn sách giấy thay vì sách điện tử cho một thể loại nhất định. Mỗi lựa chọn này là một phiếu bầu cho thế giới tôi muốn sống.

3. Phương pháp Giao tiếp và Quy tắc “Nói Không”: Đây là sự cụ thể hóa của “chính sách ngoại giao”. Nó bao gồm việc bạn ưu tiên kênh giao tiếp nào, cách bạn đưa ra phản hồi, và quan trọng hơn cả, là những gì bạn dứt khoát từ chối. Một phong cách sống được định hình bởi những gì nó loại trừ cũng nhiều như những gì nó bao gồm. “Tôi không tham gia các cuộc họp không có chương trình nghị sự rõ ràng” là một tuyên bố mạnh mẽ về phong cách.

4. Các Dự án Dấu ấn (Signature Projects): Đây là những dự án dài hạn, không chỉ để kiếm tiền mà để biểu đạt con người bạn. Đối với tôi, đó có thể là hệ thống parser toa thuốc, hay DSL để mô tả các mối quan hệ. Đây là những công trình thể hiện rõ nhất phong cách sống của một người có tư duy hệ thống, sâu sắc và luôn tìm cách tối ưu hóa.

Bằng cách xây dựng những thành phần này một cách có ý thức, tôi không chỉ tạo ra một “giao diện” cho người khác, mà còn đang kiến tạo một cuộc sống có ý nghĩa, nhất quán và trọn vẹn cho chính mình. Giai đoạn tồn tại đã qua, giờ là lúc để thực sự sống.

Last modified on 2025-11-22